فرآیند تولید فرش ماشینی شامل مراحل زیر است:
مرحله اول: آماده کردن نخ ها
ابتدا نخ ها به شکل الیاف خام و یا دسته رشته های بلند به کارخانه آورده می شوند.
الیاف خام که تقریباً 18سانتی متر هستند معمولاً پیچیده نشده و رشته رشته هستند که باید تغییر داده شوند. این رشته ها درون یک ظرف قیف مانند ریخته می شوند. سپس روغن زده می-شوند و به ماشین حلاجی آن ها را به صورت طناب های بلند و سستی می ریسد که فیتیله نامیده می شوند. پس از آن فیتیله ها فشرده، کشیده و به نخ های واحدی تبدیل می شوند و به دور قرقره ها پیچیده می شوند.
الیاف خام تک لایه ای و رشته های دسته ای بلند بعداً به یکدیگر پیچیده می شوند تا به صورت تارهای کلفت مناسب برای بافت درآیند.
نخ ها سپس به وسیله بخار حجیم می شوند و بعد، آن ها را تا 132-138 درجه سانتیگراد حرارت می دهند. این حرارت باعث می شود که نخ شکل پیچیده اش را حفظ کند. پس از سرد کردن، این نخ ها را به دور لوله هایی می پیچند و به دستگاه بافندگی انتقال می دهند.
مرحله دوم: رنگ کردن نخ ها
نخ ها به منظور بافت فرش ابتدا با روش های خاصی رنگ می شوند. در این روش ها 227-455 کیلوگرم الیاف را در خمره های تحت فشار هوا می گذارند که رنگ مورد نظر در آن ها پخش می شود و یا در روش دیگری الیاف یا کلاف های نخ را پی در پی از حوضچه ها یا خمره های رنگ عبور می دهند تا کاملا به رنگ مورد نظر درآید.
یک روش دیگر رنگ آمیزی نخ ها این است که نخ ها را شکل می دهند و سپس رنگ داغ تحت فشار وارد اشکال نخ شود تا نخ ها رنگ آمیزی شوند.
همچنین در روش دیگری، نخ را از طریق غلطک های چاپ رنگ پرس می کنند، در حالیکه روش دیگری نیز نخ ها را به شکلی می بافد و سپس قبل از بازشدن نخ ها با رنگ ها آمیخته می شوند. نخ ها با هر روشی که رنگرزی شوند در مرحله بعد تحت بخار قرار می گیرند و سپس شسته و خشک می شوند.
مرحله سوم: بافت فرش ماشینی
در پشت ماشین بافندگی فرش ماشینی قرقره ای قرار دارد که نخ ها درون آن قرار می گیرد و توسط یک لوله نایلونی که به سوزن بافندگی وصل می شود تغذیه می شود. سوزن در داخل زمینه فرو می رود و به این ترتیب نخ را وارد یک حلقه می کند. عمق فرورفتن سوزن در داخل زمینه توسط حسگرهای نوری که توسط برق عمل می کنند کنترل می شود. و به همین صورت ارتفاع حلقه نیز می تواند کنترل شود.
یک قلاب یا گیره، گره را متناوباً گرفته و رها می کند و سوزن به جهت مخالف حرکت می کند. زمینه پشتی به جلو می آید و سوزن دوباره آن را تکرار می کند. همچنین برای برش زدن نخ ها، یک گیره در طرف دیگر قرار دارد که به یک تیغه مجهز است و مانند یک قیجی عمل می کند و گره ها را می برد. این عملیات بافندگی توسط چندین هزار سوزن انجام می گیرد و در هر دقیقه چندین هزار ردیف بافته می شود. بنابراین یک ماشین بافندگی می تواند روزانه چندین صد متر مربع فرش ماشینی تولید کند.
مرحله چهارم: رنگ آمیزی فرش ماشینی آماده
این روش رنگ آمیزی در صورتی انجام می شود که در مراحل قبل نخ ها رنگرزی نشده باشند که به آن رنگ آمیزی یکپارچه فرش می گویند. در این مرحله چندین تخته استاندارد فرش به هم متصل می شوند سپس تخته طویل فرش ماشینی داخل حوضچه قرار داده شود. سپس حوضچه را پر از آب می کنند و آن را گرم کرده و مواد شیمیایی را درون آب آن حل می کنند. سپس این ترکیب را با افزایش دادن حرارت جوشانده و به مدت 4 ساعت می جوشانند.
در یکی دیگر از روش های رنگ آمیزی یکپارچه فرش چندین ردیف فرش ماشینی به یکدیگر متصل می شوند تا یک تخته فرش بلند را تشکیل دهند. سپس این تخته فرش ماشینی بلند در زیر لوله هایی قرار می گیرد که رنگ ها را روی آن پخش می کنند. پس از رنگ آمیزی فرش ماشینی، فرش تحت بخار آب قرار می گیرد تا رنگ آن ثابت شود، در قسمت بعد رنگ اضافی شسته می شود. سپس فرش خشک شده و به صورت لوله درمی آید.
روش تولید فرش ماشینی چاپی: به منظور ایجاد فرش ماشینی چاپی با طرح های متنوع، فرش سفید را از زیر صفحاتی عبور می دهند که در آن صفحات سوراخ ها و شکاف هایی به شکل طرح ها و نقوش مورد نظر وجود دارد. رنگ های مورد نظر از طریق شکاف های صفحه پاشیده می -شوند. سپس فرش 91 سانتی متر به جلو رانده می شود و در زیر صفحه دیگری قرار می گیرد که رنگ های دیگر و الگوهای متفاوتی دارد. در این روش فرش ماشینی خام تا هشت بار رنگ آمیزی می شود.
برای رنگ آمیزی فرش ماشینی چاپی روش دیگری نیز وجود دارد. به صورتی که آن را از زیر غلطک های برجسته ای عبور می دهند. بخش هایی از این غلطک ها با طراحی، برجسته شده اند که رنگ مورد را به روی فرش پرس می کند. هر غلطک دارای الگوهای برجسته متفاوت است که رنگ های متفاوتی را پرس می کند. بعد از رنگ آمیزی فرش ماشینی چاپی تحت بخار آب قرار داده می شود، مانند روش قبلی رنگ های اضافی شسته می شود و سپس فرش خشک شده و لوله میشود تا به بخش نهایی تولید برود.
مرحله پنجم: پایان فرش بافی
پایین فرش های رنگ آمیزی شده ابتدا به هم دوخته می شوند تا به شکل یک نوار بلند درآید. این نوار سپس در زیر یک دستگاه قرار می گیرد که یک مایه لاستیکی پوشاننده را در کف فرش پخش می کند. این دستگاه همزمان فرش را لوله می کند. همزمان، یک سطح ثانویه محکم نیز با لاستیک پوشانده می شود. هر دوی اینها به صورت یک جفت رول، لوله می شوند، تا به صورت یک ساندویچ درآیند و یکدیگر را بپوشانند. سپس فرش ماشینی را داخل یک کوره قرار می دهند تا لاستیک سفت شود.
سپس فرشِ ماشینی آماده، تحت بخار قرار می گیرد. سپس آن را برس کشیده و هوا می دهند. در نهایت یک ماشین آن را بحرکت درمی آورد که پرزهای اضافی که بالای سطح آن است حذف شود. سپس فرش با طول 37متر لوله می شود، پس از آن توسط پلاستیک محکمی بسته بندی شده و به انبار کارخانه فرش ماشینی یا یک فرش فروشی انتقال می یابد.
لغات و اصطلاحات فرش ماشينی
روشي براي توليد فرش هاي نقشه برجسته: |
Flocking |
فرشي كه در آن نقش شاخ و برگ و گل و بوته باشد: |
Floral |
پرز -موها و الياف نرم و كوتاه - كرك: |
Fluff |
پرزدهي: (پرزهاي روي فرش كه از مرحله توليد باقي مانده انداما پس از تميز كردن محصول از بين مي روند) |
Fluffing |
نخ چند لا: |
Folded yarn |
دستگاه-ماشين-وسيله-ورد-رنگ: |
Frame |
نخ فريز: (نخ هايي با تاب بالا كه به ظاهرفرش حالت برآمدگي مي دهند.) |
Frieze yarn |
ريشه: |
Fringe |
ريشه دوزي: |
Fringing |
پرزدهي: (سطح پرزدارفرش كه به واسطه بيرون زدن الياف به وجودمي آيد.) |
Fuzzing |
درجه بندي: |
Grading |
برزنت يا كرباسي: |
Grey cloth |
فرش مويي: (فرشي كه ازالياف حيواني نظير بز و اسب وسايرحيوانات رمه بجزگوسفند بافته مي شود.) |
Hair carpet |
مويي شدن: (پرز دهي سطح فرش كه بابرس و مكش خارج نمي شود.) |
Hairiness |
فرش ضد سايش: |
Hard weaving carpet |
ورد-ريسمان-ژاكارد-هارنيش: |
Harness |
نقشه هارنيش كشي: |
Harness draft |
زاويه هارنيش: (زاويه ورود نخ هاي هارنيش به ماشين بافندگي.) |
Harness angel |
بيتر-زننده-كتك زن تكميل: |
Beater |
خطوط محو در نقشه: |
Blurred contour |
فرش هاي حاشيه دار: |
Boarded carpet |
فرش بدنه: (فرش هاي طرح دار يا ساده باپهناي برابريا كمتر از 150 سانتيمتر) |
Body carpet |
طره قالي -حاشيه نقشه: |
Border |
پودشكسته: (كمبود قسمتي از پودكامل واصلاح نشدن آن توسط بافنده.) |
Broken pick |
برس زني: |
Brushing |
رويه فرش: |
Carpet surface |
قطعه فرش: (عموما به فرش هاي مربعي شكل گفته مي شود كه اندازه آنها 18در18اينچ است و از فرش هاي عريض برش داده مي شوند) |
Carpet tile |
فرش سايه نما: |
Carpet with shadow effect |
رنگ: |
Chor |
حاشيه دوزي: |
Edging |
تيغ برش ضايعات حاشيه: |
Edging blade |
ترازكردن هارنيش ها: |
Equalization |
نمدي شدن: (تغير حالت سطوح فرش به خاطر فشرده شدن الياف خاب) |
Felting |
دندانه تيغ شيرينگ: |
File cut |
رشته رشته شدن-فيلامنتي شدن: (رشتةهاي شكسته اي كه ازبدن نخ بيرون مي آيند) |
Fillamntation |
ترمز نخ پود: |
Fillng brake |
جمع شدگي پود: (بافندگي) |
Filling contraction |
منبع:ایران الگو
نخستین فرش ضد لکه جهان در کاشان تولید شد
برای نخستین بار فرش مقاوم در برابر انواع محلولهای خانگی و اثر آنها بدون استفاده از فناوری نانو توسط مخترع کاشانی تولید شد
برای نخستین بار فرش مقاوم در برابر انواع محلولهای خانگی و اثر آنها بدون استفاده از فناوری نانو توسط مخترع کاشانی تولید شد.
به گزارش خبرگزاری فارس از کاشان، از دیرباز این دیار با واژه فرش شناخته میشده و تار و پود مردمش با ترنج و محراب عجین شده است.
نقشهای اسلیمی شاید خاطره مشترک تمام دخترکان دیروز و بانوان امروز کاشانی است و موسیقی شانهزنی و دکلمه آواز نقشهخوانی مادران چون تصنیفی ماندگار در ذهنهایشان نقش بسته است.
گرچه در سالهای اخیر با رنگ باختن این مفاهیم در بین خانوادههای کاشانی رقبای دیگر گوی سبقت را از فرش کاشان ربودهاند اما همچنان دغدغه ارتقای جایگاه فرش کاشان در اندیشه جوانان کاشانی جولان میدهد.
اما این بار سخن از بافت فرش و طراحی نقشههای نو نیست بلکه مخترع جوان کاشانی این بار با ایدهای جدید میخواهد مزیت ماندگاری فرش را به نام کاشان ثبت کند.
سید علی جدی مبدع کاشانی که اختراعش با عنوان «فرش مقاوم در برابر انواع محلولهای خانگی و اثر آنها»به شماره ۷۹۶۸۴ به ثبت رسیده توانسته برای نخستین بار فرش ضد لکه را با قابلیتهای منحصربهفرد در جهان به ثبت برساند.
سید علی جدی در گفتوگویی اختصاصی با خبرنگار فارس در کاشان به بیان ویژگیها و چگونگی روند تولید و اجرایی شدن این طرح پرداخت که در زیر مشروح آن را میخوانید:
*چگونه ایده تولید چنین فرشی به ذهنتان رسید؟
جدی: با توجه به این که اکثر فرشهای تولیدی و مورد استفاده در منازل از رنگهای کرم و روشن برخوردار است و کمتر مانند گذشته از فرشهای لاکی یا سرمهای استفاده میشود لذا بزرگترین مشکلی که مصرفکننده با آن مواجه است تمیز نگه داشتن چنین فرشهایی است به خصوص در کلانشهرهایی چون تهران وجود آلاینده فراوان این مشکل را مضاعف میکند بنابراین به دنبال شیوه و راهحلی برای رفع این معضل برآمدم.
ویژگیها و شاخصههای طرح ابداعی شما چیست؟
جدی: مقاوم شدن فرش در برابر انواع لکههای ناشی از گونههای مختلف مایعات خانگی مانند روغن، آب و اسیدهای خانگی و اجرایی بودن این اختراع به همراه قابلیت تجاریسازی آن که مهمترین شاخصه یک ایده و اختراع است، از ویژگیهای برجسته و ممتاز این طرح به شمار میرود.
آیا از فناوری نانو در این طرح خود بهره گرفتهاید؟
جدی: به هیچ عنوان! یکی دیگر از ویژگیهای مهم و اساسی این طرح عدم استفاده از فناوری نانو است.
این ایده و اختراع شما چه مدت طول کشید تا به ثبت برسد؟
جدی: برای انجام مراحل مختلف ثبت این اختراع ۱۴ ماه زمان صرف شد تا پس از اجرای آزمایشهای مقدماتی عملیاتی بودن آن به اثبات رسیده و تأیید مراجع ذیصلاح نیز حاصل شود.
با توجه به ویژگی تجاریسازی این طرح، تولید انبوه این فرش در چه مرحلهای قرار دارید؟
جدی: در حال حاضر دستگاه مربوط به فرآیند فرآوری فرش ساخته شده و در مرحله ثبت اختراع قرار دارد و آماده بهرهبرداری است.
ظرفیت و بهای فرآوری فرش توسط این دستگاه به چه میزان پیشبینی شده است؟
جدی: تولید اسمی در شبانه روز این دستگاه ۴ هزار و ۸۰۰ مترمربع و یا به عبارت سادهتر ۴۰۰ تخته فرش ۱۲ متری است که هزینه فرآوری هر فرش ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان تعیین شده است.